Klinikleri Tanıyalım Hakkında: Ülkemizde 2012 yılından itibaren yan dal olarak tanımlanan yoğun bakım bilim dalı her sene giderek artan oranlarda ana dal uzmanları tarafından tercih edilen bir yan dal branşı olmuştur. Günümüzde Türkiye’nin dört bir yanındaki üniversiteler ve eğitim araştırma hastanelerinde yoğun bakım yan dal eğitimi verilmekte, ana dal uzmanları yoğun bir eğitim sürecinden sonra yan dal uzmanlığını almaktadırlar. Yoğun bakım yan dal branşı hakkında farkındalığı artırmak, eğitim verilen klinikleri tanıtabilmek ve tercih etmek isteyen ana dal uzmanlarına yol gösterici olabilmesi açısından “Klinikleri Tanıyalım” yazı dizisini hazırlıyoruz. Bu ay ilk olarak Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Yan Dal Eğitim Programı Sorumlusu Prof. Dr. Murat Sungur ile yaptığımız röportajı paylaşıyoruz. TDCY Genç Yoğun Bakımcılar Komisyonu
Kliniğinizin tarihçesi, kuruluş öyküsü hakkında bilgi verir misiniz?
Yoğun bakım ünitemiz modern anlamda ülkemizin ilk iç hastalıkları yoğun bakım ünitelerinden birisidir. Tıp fakültesinin kuruluşundan itibaren iç hastalıkları servisi içinde 6 yataklı bir yoğun bakım ünitesi olarak açıldı. Bu dönemde her servis kendi hastasını yatırarak takip ediyordu (açık yoğun bakım). Bu şekilde hizmet veren yoğun bakım ünitesinin modern anlamda bir yoğun bakıma geçiş çalışmaları 1995 yılında başladı. Konu ile ilgili olarak görevlendirilen Dr. Muhammet Güven’in çalışmaları sonucu 1 ventilatör ve 4 hasta başı monitörü ile 1996 yılı başında ameliyathaneler bloğu içerisinde açılan yeni yerinde faaliyete başladı. Ünitedeki gelişmeler yıllar içerisinde devam etti. Her geçen gün yeni cihazlarla donatılan yoğun bakım ünitesine 1999 yılında yoğun bakım eğitimini Amerika’da tamamlamış yeni bir öğretim üyesi (Dr. Murat Sungur) alındı. Dr. Ramazan Coşkun da 2005 yılında üçüncü yoğun bakım öğretim üyesi olarak göreve başladı. 2008 yılında yine ameliyathane katında 18 yataklı modern bir iç hastalıkları yoğun bakım ünitesi açıldı. 2008 yılında aynı ekip 12 yataklı genel cerrahi yoğun bakımın da sorumlu hekimleri oldular. 2011 yılında yoğun bakım ünitesine Dr. Kürşat Gündoğan dördüncü öğretim üyesi olarak başladı.
Prof. Dr. Muhammet Güven, Erciyes Üniversitesi Rektörü iken Ağustos 2018’de Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcısı olarak atanmış, Doç. Dr. Ramazan Coşkun ise 2015 yılında üniversiteden ayrılmıştır. Şu anda Dr. Kürşat Gündoğan ile birlikte aktif iki öğretim üyesi olarak görev yapmaktayız.
Akademik ve Bilimsel Faaliyetler: İç Hastalıkları Yoğun Bakım Ünitesi kapalı genel yoğun bakım konseptine uygun olarak çalışmaktadır. Tüm dahili branş hastaları, travma, serebrovasküler hastalıklar ve post-operatif hastaların tedavi yönetimi yapılmaktadır. Ünitede dünyada uygulanan ileri teşhis ve tedavi teknikleri (CRRT, ECMO, Plazmaferez, PİCCO vb.) uygulanmaktadır. Ayrıca ünitemizde video-fiber optik bronkoskopi, ultrasonografi ve EKO cihazı mevcuttur.
Bilim dalı kurulduğu zamandan beri hasta hizmetleri dışında bilimsel olarak da oldukça aktif olmuştur. Araştırma açısından en önemli ilgi alanları kritik hastalarda solunum yetmezliği, mekanik ventilasyon, hemodinamik monitörizasyon, zehirlenmeler (özellikle organofosfat) ve beslenme üzerinedir. Bu alanlarda çok sayıda saygın dergilerde araştırmalar yayınlanmış ve uluslararası düzeyde bilinen bir klinik olmuştur.
Türkiye’de ilk defa “Klinik Beslenme” doktora programı Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Yoğun Bakım Bilim Dalı’nda çalışan Doç. Dr. Kürşat Gündoğan’ın koordinatörlüğünde açılmıştır. Yine aynı yoğun bakımda öğretim üyesi olan Prof. Dr. Murat Sungur klinik beslenme doktora programında görev almaktadır. Klinik Beslenme doktora programına şu ana kadar üç adet öğrenci alınmıştır.
Kliniğinizin bünyesinde kaç yıldır yoğun bakım yan dal asistan eğitimi verilmektedir?
Kliniğimiz bünyesinde 2013 yılında yoğun bakım yan dal eğitimine başlanmış olup, 6 yıldır yoğun bakım yan dal asistan eğitimi verilmeye devam edilmektedir. Şu ana kadar 6 yoğun bakım uzmanı mezun edilmiştir.
Kliniğinizde eğitim almakta olan güncel yoğun bakım yan dal asistan sayısı kaçtır ve hangi ana dal branşlarındandır?
Şu anda mevcut 8 yoğun bakım yan dal uzmanlık öğrencisi (4 iç hastalıkları, 4 anesteziyoloji) eğitimine devam etmektedir. Eğitim programımız İç Hastalıkları koordinatörlüğünde diğer ana dallara da rotasyon şeklinde düzenlenmiştir. Bölümümüz Türkiye’de yan dal sınavında en çok tercih edilen bölümler arasındadır. Bu tercih bölümün gerek klinik gerekse de akademik faaliyetlerinin köklü olması ve donanımlı bir ekip ile sağlanmıştır.
Yoğun bakım yatak sayınız kaçtır?
İç hastalıkları yoğun bakım ünitesinde 18, genel cerrahi yoğun bakım ünitesinde 12 yatağımız mevcuttur.
Eğitim programınız ve yan dal asistan eğitiminde uygulanan eğitim müfredatınız hakkında bilgi verebilir misiniz? (yoğun bakım yan dalını tercih edecek bir kişinin eğitim sürecini göz önünde bulundurarak; bronkoskopi, ekokardiyografi ultrasonografi vb asistanların edinecekleri eğitim becerileri ve SRRT, ECMO’lu hasta takibi gibi uygulanan tedavi seçenekleri hakkında bilgi verir misiniz)
Yan dal eğitimine başlayan araştırma görevlileri öncelikle iç hastalıkları yoğun bakımda genel yoğun bakım eğitimlerine başlarlar. Daha sonra ağırlıklı olarak İç Hastalıkları, Genel Cerrahi ve Anesteziyoloji Yoğun Bakım Ünitelerinde eğitim görürler ve hasta bakımını sağlarlar. İleri mekanik ventilasyon ve hemodinamik monitörizasyon, temel bronkoskopi, temel kardiyopulmoner ultrasonografi, sürekli renal replasman tedavisi ve perkütan trakeostomi eğitimlerini alırlar. Gerekli görülen hastalarda ECMO tedavisi uygulanabilmektedir. Yan dal araştırma görevlileri, araştırma faaliyetleri yürütürler ve anadal araştırma görevlisi eğitimlerine katkıda bulunurlar.
Yoğun bakım olarak hastanenin mavi kod sistemini de üstlenmiş durumdayız.
Hafta içi her gün 09:00-10:00 saatleri arasında seminer ve makale düzenlenmektedir. Ayda bir kez yatan hastalarımızı, ölüm oranlarını ve ilginç hastaları tartıştığımız bir morbidite-mortalite saatimiz oluyor. Beklenen ve gerçekleşen mortalite oranlarımızı tartışıyoruz. Araştırmalarımızı tartıştığımız toplantılar da oluyor.
Nöbet düzenlemeleriniz nasıldır? İlk yıl yan dal asistanı ayda ortalama kaç nöbet tutuyor?
Kliniğimizde yan dal asistanları nöbet tutmamaktadır.
Rotasyon uygulamalarını nasıl düzenliyorsunuz?
- İç Hastalıkları kökenli yan dal asistanları: 1 ay Enfeksiyon Hastalıkları, 1 Ay Kardiyoloji, 1ay Göğüs Hastalıkları, 1 ay Nöroloji
- Anesteziyoloji kökenli yan dal asistanları: 1 ay Enfeksiyon Hastalıkları, 1 Ay Kardiyoloji, 1 ay Göğüs Hastalıkları, 1 ay Nöroloji, 1 Ay Nefroloji, 1 Ay Hematoloji
- Göğüs hastalıkları kökenli yan dal asistanları: 1 ay Enfeksiyon Hastalıkları, 1 Ay Kardiyoloji, 1ay Göğüs Hastalıkları, 1 ay Nöroloji, 1 Ay Nefroloji, 1 Ay Hematoloji
- Genel Cerrahi kökenli yan dal asistanları: 1 ay Enfeksiyon Hastalıkları, 1 Ay Kardiyoloji, 1ay Göğüs Hastalıkları, 1 ay Nöroloji, 1 Ay Nefroloji, 1 Ay Hematoloji
Son bir yıldaki kiniğinizin yurt içi ve yurt dışı yayın sayısı kaçtır?
- Yurt içi:3
- Yurt dışı:7
Kongrelere katılabiliyor musunuz?
Yurt içi kongrelere genel olarak katılım sağlanıyor. Yurt dışı kongrelere kısıtlı sayıda katılım var.
Önümüzdeki yıllarda yoğun bakım bilim dalının geleceği hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?
2012’de yoğun bakım yan dal eğitimi için yan dal sınavının ilk defa açılması ile beraber yoğun bakım bilimine ilgi duyan bir çok farklı anabilim dalından uzman doktor yan dal eğitimine başlamıştır. Bu ilginin önümüzdeki yıllarda yoğun bakım uzmanlarının hizmetlerinin görülmesi ile artarak devam etmesini beklemekteyiz. Önümüzdeki yıllarda yaşlanan nüfus ile birlikte çoklu sorunlu hasta sayısı ve yoğun bakım uzmanına ihtiyaç artacaktır. Yoğun bakım uzmanları gelişen teknolojiye göre eğitilen ve kendini yenileyebilen bir topluluk olarak teknolojik gelişmeler ile daha fazla ihtiyaç duyulan uzmanlar olacaklardır. Yoğun bakım uzmanlarının sayısı arttıkça sadece yoğun bakım yan dal uzmanlığına katılan altı anadalın yoğun bakım ünitelerinde değil aynı zamanda kalp damar cerrahisi, göğüs cerrahisi, beyin cerrahisi gibi diğer yoğun bakım ünitelerinde de görev alacaklardır.
Yoğun bakım branşının tercih edilirliğinde rol oynayan faktörler sizce nelerdir?
Yoğun bakım uzmanı, akut ve kritik hasta bakımında kullandığı teknolojik alt yapı ile de beraber ( USG, ECMO, SRRT vb.) hastaların hızlı ve tek elden yönetimini sağlar ve bu şekilde mesleki tatmin duygusu yüksek bir meslek sahibi olarak çalışır. Henüz yeni bir alan olması nedeniyle yan dal eğitimini tamamlayan genç uzmanlar için büyük ölçüde akademik çalışma imkanları ve büyük merkezlerde çalışma imkanı sunmaktadır.
Yoğun bakım yan dalını tercih etmek isteyen hekimlere vermek istediğiniz mesajlar nelerdir? Girişimsel işlemleri seven ve teknolojiye ilgisi olan hekimlerin mutlu olacağı bir tercih olacaktır yoğun bakım. Ömür boyunca severek, ilgi ve şevkle sürdürebilecekleri bir meslek olarak görüp tercih ettikleri yoğun bakım alanında mutlu olacaklarını düşünüyoruz.
